Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Agrostemma githago & Ajuga iva

fotò
fotò
Niello

Agrostemma githago

Caryophyllaceae

Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.

Noms en français : Nielle, Nielle des blés.

Descripcioun :
Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.

Usanço :
Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).

Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae



Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo

Liò : Champ - Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753

fotò
fotò
Pichouno-calapito

Ajuga iva

Lamiaceae Labiaceae

Noms en français : Bugle ivette, Ivette musquée.

Descripcioun :
La pichouno-calapito trachis en mato dins li tepiero seco coume en Crau. La planto èi proun peludo, un pau griso. Fai de flour siegue roso (varieta Iva), siegue jauno (varieta Pseudoiva, coume sus li fotò). Coumpara emé l'erbo-uvernino que ié sèmblo un pau.

Usanço :
A uno sabour amaro e uno óudour proun forto. Se fai de tisano (fueio seco) pèr lucha contro li fèbre e li doulour de vèntre.

Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Ajuga
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae


Coulour de la flour : Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms - Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Champ - Escoumbre e proche dis oustau - Colo
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ajuga iva (L.) Schreb., 1773

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RR
CC
ges
CC
R
RR
RR
ges

Agrostemma githago & Ajuga iva

RR
RR
C
RR
RR
RR
RR
ges

Coumpara Niello emé uno autro planto

fotò

Coumpara Pichouno-calapito emé uno autro planto

fotò